France Telecom - Meer zelfmoorden of niet?

Ik had reeds enige tijd geleden aangekondigd dat ik werk aan het maken was van een "analyse" van de zaak France Telecom en de zelfmoordgolf na privatisering.

Zonder al echt heel ver te staan in mijn onderzoek ben ik toch al op een elementair en essentieel twistpunt gestoten.  Er zijn mensen die beweren dat de zelfmoordgolf bij France Telecom een grote illusie is.  Zij baseren zich op het feit dat in Frankrijk jaarlijks 19,6 mensen zelfmoord plegen per 100.000 inwoners tussen 20 en 60 jaar oud.  France Telecom telt 102.000 werknemers dus 100.000 afgerond.  Herrekend betekent dit dat de 24 zelfmoorden op 18 maanden tijd bij France Telecom (oftewel 15 per jaar) lager zou zijn dan gemiddeld in Frankrijk.  Tot mijn grote verbazing deelt Rene Padieu, het hoofd van het ethisch comité van het Franse Instituut voor de Statistiek dezelfde mening. 

Het probleem met statistiek is dat afhankelijkheid van resultaten een uiterst grote impact hebben op de interpretaties ervan.  Zo zou het mogelijk zijn dat je concludeert dat iedereen die een baard heeft ook een bril draagt omdat nu toevallig in de geanalyseerde groep dat zo was.  Dit lijkt een evidente fout die je niet vlug zou maken ... Hier is het namelijk toch ook zo.  Men (en kennelijk ook het hoofd van het ethisch comité van het Franse Instituut voor statistiek) ziet over het hoofd dat

1. de WERKnemers van France Telecom allen NIET WERKLOOS zijn.   Het zal niemand verbazen dat inderdaad zelfmoord significant meer voorkomt bij werklozen dan bij werkende mensen.  Sommige onderzoekers beweren dat de kans tot 4 keer hoger kan liggen. Huisvrouwen zijn bijvoorbeeld een belangrijke groep die meer zelfmoord pleegt.  8% van de Franse bevolking was werkloos in de genoemde periode.
2. de werkNEMERS van France telecom GEEN ZELFSTANDIGEN zijn.  Zelfstandigen plegen veel vaker zelfmoord dan werknemers of werklozen met name in de landbouwsector.  Ongeveer 10% van de Franse bevolking was zelfstandige in de genoemde persiode.

Een correcte statistische berekening is moeilijk maar het is duidelijk dat het simplistisch vergelijken van de gemiddelden met France telecom getuigt van weinig kennis en dat het zelfmoordcijfer bij France Telecom (15 per jaar en per 100.000) wellicht ruim de verwachte waarde overschrijdt.

Tot slot maar eigenlijk aller belangrijkst is het feit dat de laatste boodschap bij verscheidene zelfmoorden en zelfmoordpogingen te France Telecom uitdrukkelijk het werk vernoemden als de reden.