zaterdag 10 juli 2010

Een antipest checklist als analoog van de VCA-certificaten

De komst van de antipestwetin 2002 was natuurlijk een goede zaak maar al gauw bleek deze juridisch zeer vaag te zijn. Mede daarom wijzigde de antipestwet in juni 2007 maar hetzelfde bleef helaas waar.  Het enige effect dat het eigenlijk heeft gehad is dat pesters nu gewoon veel trager en subtieler tewerk gaan.  Daar waar er vroeger nogal eens werd geschreeuwd of geïntimideerd werd gaat men nu veeleer over tot sabotage, valse geruchten verspreiden, leugens, twee gezichten, ...

Om dit structureel aan te pakken is er meer nodig.  Naar volledige analogie met de in Nederland ontstane VCA-certificaten (VeiligheidsChecklist Aanemers) die door bedrijven in de petrochemie aan hun onderaannemers werden/worden opgelegd moet een soort antipest checklist denkbaar zijn.

De filisofie achter de VCA-certificaten is dat je de echt ernstige werkongevallen gaat aanpakken door aandacht te schenken aan de onveilige handelingen en situaties die telkens aan de basis liggen van het uiteindelijke zware fysieke ongeval.  Men gaat ervan uit dat door de onveilige situaties en handelingen op te sporen door bijvoorbeeld risico-analyses uit te voeren, men op de lange termijn de zwaardere ongevallen kan vermijden.  In deze context spreekt men soms ook van de driehoek van Bird. 

Net zoals bij fysische ongevallen is volgens mij een "psychische" variant van de driehoek van Bird denkbaar en wellicht noodzakelijk.  Het analyseren van en aandacht schenken aan kleinere incidenten tussen werknemers of met hiërarchie zal op termijn hyperconflicten en pestsituaties vermijden. Het moet mogelijk geacht worden dat ogenschijnlijk onschuldige voorvallen toch even onder de loep worden genomen en in hun juiste context geplaatst worden.  vb: "Is dit akkefietje een gevolg van de druk van het moment (onbedoeld pesten) of zit er een dieper interpersoonlijk probleem achter? Zegt de LIPT vragenlijst of het hier over pestgedrag gaat en van welke vorm is het pestgedrag dan? Zijn er bepaalde risico's in deze werkgroep?  Hoe verloopt communicatie"?  Volgens mij bestaan er inderdaad reeds allerlei tools die perfect in dit kader kunnen fungeren.  Audits van zulk systeem zijn dan ook noodzakelijk.

Zelfs bij het geaccepteerd VCA systeem is een veel gehoorde klacht dat het allemaal lang duurt en in de praktijk het werk gewoon hindert... gelukkig is er een groeiend besef dat het op de lange termijn wel zin heeft en ongelukken kan vermijden.  De werkelijke reden is dat het management inziet dat het hun geld kan besparen natuurlijk.  De situatie voor psychische onveiligheid is natuurlijk nog verder van af.  Het is een kwestie dat management gaat inzien dat door conflicten op deze manier te benaderen effectief ook veel geld kan bespaard worden op de lange termijn...

1 opmerking: